Senat RP: bł. Matka Czacka patronką roku 2026
14 maja 2025 r. w Senat RP przegłosował uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2026 Rokiem Błogosławionej Matki Elżbiety Róży Czackiej – prekursorki polskiej tyflologii. Uchwała jest wyrazem uznania dla niezwykłego życia i dzieła Matki Czackiej, która poświęciła się służbie osobom niewidomym oraz rozwojowi nauki o niewidomych w Polsce.
W posiedzeniu Senatu uczestniczyli prezes Paweł Kacprzyk, matka Judyta, siostra Radosława, dyrektor Kamila Miler-Zdanowska, Damian Reśkiewicz i ksiądz rektor Marek Gątarz. Uchwała została podpisana przez Marszałek Senatu Małgorzatę Kidawę-Błońską.
Rok 2026 będzie okazją do przypomnienia społeczeństwu o zasługach Matki Elżbiety Róży Czackiej oraz o potrzebie wsparcia osób niewidomych i słabowidzących. Spodziewajcie się ciekawych wydarzeń!
Treść uchwały Senatu
UCHWAŁA
SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 14 maja 2025 r.
w sprawie ustanowienia roku 2026 Rokiem Błogosławionej Matki Elżbiety Róży Czackiej – prekursorki polskiej tyflologii
Róża Czacka urodziła się 22 października 1876 r. w Białej Cerkwi (obecnie Ukraina). Była szóstym z siedmiorga dzieci Zofii z domu Ledóchowskiej i Feliksa Czackiego.
Od dzieciństwa miała problemy ze wzrokiem. Mimo licznych operacji całkowicie straciła wzrok w wieku 22 lat. Wtedy, wykształcona, religijna dziewczyna rozpoczęła życie jako niewidoma. Uczyła się alfabetu Braille’a oraz odbyła wiele podróży po Europie (m.in. do Francji, Austrii, Szwajcarii) w celu poznania, najnowszych osiągnięć nauki w dziedzinie pomocy osobom niewidomym.
Była założycielką towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi, zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża oraz krzewicielką polskiej tyflologii, nauki o niewidomych. Jest błogosławioną Kościoła katolickiego, beatyfikowaną 12 września 2021 r. razem z kardynałem Stefanem Wyszyńskim, Prymasem Tysiąclecia.
Całe życie Matki Czackiej to służba. W czasie I wojny światowej wybrała drogę powołania do życia zakonnego. W 1917 r. złożyła śluby wieczyste w zakonie św. Franciszka. Rok później zostało zatwierdzone założone przez nią Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Służebnic Krzyża, powołane do służby osobom ociemniałym i do wynagradzania Bogu za duchową ślepotę ludzi.
W 1910 r. wyłącznie z funduszy własnych Róża Czacka założyła schronisko dla niewidomych w Warszawie. Ociemniałe kobiety uczyły się w nim alfabetu Braille’a, a także zdobywały praktyczne umiejętności. W 1911 r. schronisko przekształcono w Towarzystwo Opieki nad Ociemniałymi.
Matka Czacka była pierwszą osobą w Polsce, która rozpoczęła opracowanie naukowych podstaw opieki nad niewidomymi, zakładając szkołę powszechną, ochronkę, bibliotekę oraz dom opieki dla starszych ociemniałych kobiet. Prowadziła ponadto warsztaty umożliwiające osobom ociemniałym zdobywanie praktycznych umiejętności.
Wraz z ks. Wyszyńskim, przyszłym prymasem Polski, Matka Czacka stworzyła ośrodek pomocy ociemniałym w Laskach. W 1926 r. po raz pierwszy spotkała Stefana Wyszyńskiego. W czasie II wojny światowej, w 1940 r., ks. Stefan Wyszyński na prośbę Róży Czackiej zajął się grupą ewakuowanych z Warszawy dzieci ociemniałych. W ośrodkach w Laskach, kiedy wybuchło powstanie warszawskie, razem nieśli pomoc powstańcom.
W uznaniu wybitnych zasług Matki Czackiej dla osób niewidomych i prekursorskiej roli w rozwoju polskiej tyflologii, Senat Rzeczypospolitej Polskiej ustanawia rok 2026 Rokiem Błogosławionej Matki Elżbiety Róży Czackiej – prekursorki polskiej tyflologii.
Uchwała podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Składając hołd Założycielce Towarzystwa Opieki nad Ociemniałymi w Laskach, Senat Rzeczypospolitej Polskiej wyraża uznanie dla Jej życia i dzieła. Matka Elżbieta Róża Czacka zmarła w opinii świętości 15 maja 1961 r. w Laskach.
W 2010 r. prezydent Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył Ją Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
MARSZAŁEK SENATU
Małgorzata KIDAWA-BŁOŃSKA
fotografie: Tomasz Paczos, Kancelaria Senatu
